Meer investeringen, maar zorgen over de toekomst blijven!
Zoals gebruikelijk op de derde dinsdag van september was het weer tijd voor de overheidsbegroting voor het komende jaar. Een woordencombinatie die we nog veel gaan horen de komende tijd is ‘Brede welvaart’. Deze benadering geeft aan dat het om meer zaken gaat dan alleen geld als je praat over welvaart. En dat is op zich natuurlijk een waarheid als een koe. We moeten afwachten of het dé oplossing zal zijn voor de vele uitdagingen die ons land kent. Het is in elk geval goed om te zien dat veiligheid onderdeel uitmaakt van die brede welvaart. Daarmee verschuift veiligheid van het tabelletje ‘kost geld’ naar ‘levert welvaart op’ en dat zou echt een trendbreuk zijn!
De vraag is natuurlijk in hoeverre onze politici die veiligheid dan ook serieus nemen. En daar begint op defensiegebied dan toch onze eerste kritische noot. Raken we in 2024 bijna de 2% van het BBP aan die we volgens de afspraken met de NAVO zouden moeten halen, dan zien we dat dit in de jaren hierna wordt gevolgd door een gestage daling. Zelfs als de verwachting er zou zijn dat er wereldvrede kan uitbreken, dan leert het verleden ons dat lagere defensie-uitgaven ook dan volstrekt onverstandig zijn. Als politici al vredesdividend incalculeren terwijl we op dit moment leven met de dreiging van misschien wel het grootste conflict ooit, dan biedt dat niet veel hoop voor de toekomst. De beloftes die op dit moment in veel verkiezingsprogramma’s staan om ons te houden aan 2% BBP zullen echt moeten resoneren in het regeringsbeleid van de komende decennia!
Het is in elk geval goed dat de investeringen de NAVO-norm van 20% ruimschoots overschrijden. Deze zijn ook hard nodig om de achterstanden in onze verdediging te kunnen inlopen. We weten dat alleen al het op peil brengen en houden van de munitievoorraden enorm veel extra geld kost! Investeren in materieel en uitrusting is belangrijk, maar zonder mensen hebben we daar niets aan. Natuurlijk is geld daarvoor niet de enige oplossing. We moeten er echter wel voor waken dat andere sectoren ons niet rechts en links inhalen op arbeidsvoorwaardengebied.
We hebben bijvoorbeeld net een been bijgetrokken voor de militairen dankzij de nieuwe loontabel, maar het is nu zaak die loontabel niet te laten vervallen. Daarnaast moeten nog veel stappen worden gezet op het gebied van de modernisering van de arbeidsvoorwaarden van al het defensiepersoneel. Uiteindelijk zijn goede arbeidsvoorwaarden – en het loon is hiervan een belangrijk onderdeel - elementen waarom mensen solliciteren bij een potentiële werkgever. We moeten dus oog blijven houden voor het in de pas lopen met andere sectoren.
Voor heel defensie is het belangrijk hoe de politiek in ruimere zin tegen veiligheid aankijkt, als het gaat om die brede welvaart. We zien bijvoorbeeld de eerder beloofde extra 50 miljoen euro voor persoonsbeveiliging binnen Nederland netjes op de defensiebegroting staan, maar we weten intussen ook dat de voortdurende krapte bij de politie extra druk bij de KMar veroorzaakt. Meer budget om taken over te nemen is fijn, maar hiermee zijn de mensen nog niet binnengehaald.
Door het conflict in de Oekraïne is het voor de politiek duidelijk geworden dat het beschermen van die brede welvaart ook kan betekenen dat grootschalige gevechtsoperaties moeten worden uitgevoerd. De veranderende veiligheidssituatie vereist daarvoor een Landmacht die daarop is voorbereid. De gevechtskracht, de zelfstandigheid en het aanpassingsvermogen van de Landmacht worden daarom vergroot. Hiervoor worden de brigades van de Landmacht omgebouwd naar zelfstandige en gespecialiseerde commands. En het Korps Mariniers gaat meer verspreid optreden met zelfstandige, kleine, lichte en genetwerkte eenheden om heimelijk optreden mogelijk te maken en effectiever te zijn tegen moderne dreigingen. Daarvoor krijgt het ook het benodigde materieel. Verder zien we in toenemende mate dat het kabinet voor alle defensieonderdelen inzet op meer en meer internationale samenwerking.
Al met al geen heel verrassende defensiebegroting. De ingeslagen weg van meer investeren is niet verlaten. Alhoewel de toekomst er niet per definitie goed uitziet als het gaat om de NAVO-norm van 2% van het BBP, kan dit natuurlijk nog veranderen na de komst van een nieuw kabinet. Veel verkiezingsprogramma’s bieden in elk geval houvast. Als AFMP blijven wij de politiek scherp houden op het vasthouden aan die stijgende lijn en op het voldoen aan de afspraken met onze bondgenoten. Bovenal drukken we de politiek op het hart om vooral niet te vergeten om te blijven investeren in het defensiepersoneel.
Veiligheid en de juiste middelen en uitrusting voor dit personeel garanderen veiligheid voor de hele Nederlandse samenleving. 2% van het BBP is daarom maar een kleine prijs op het totale budget om daaraan invulling te geven. Welvaart moet je beschermen en het verleden laat zien dat je dan niet kunt bezuinigen op het verdedigen hiervan.